سه اصل تغذیه در طب ایرانی

یکي از اصول مهم در حفظ سلامتی یا درمان بيماری ها در طب سنتي ايران اصلاح تغذيه يا تدابير غذايي است که با توجه به تفاوت هاي بين فردي (مزاج) به بيماران توصيه مي گردد. در طبقه بندی های مختلف غذايي در علوم نوين طبی نيز، بر اساس شرايط افراد، گاهي محدوديت های غذايی اعمال مي شود، بنابراين به نظر مي رسد که رعايت تنوع و تعادل غذا در رژيم غذايي افراد با توجه به هرم غذايي از يکسو و تلفيق آن با آموزه هاي طب سنتي راهکار مناسبي است که ضمن تامين درشت مغذي ها و ريزمغذي ها به حفظ سلامتی افراد سالم نامعتدل  و یا درمان و بهبود شرايط بيماران کمک نمود. الگوی غذایی مناسب هر فرد ضمن رعایت دستاوردهای طب رايج و هرم غذايي، به خصوصیات مادرزادی هر فرد یعنی مزاج مادرزادی و شرایط کنونی وی یعنی مزاج عارضی که تحت تاثیر شش اصل ضروری برای نگهداشت سلامتی ارتباط دارد.

هر انسانی باید بر اساس طبع خودش تغذیه کند. به عنوان مثال اگر کسی دارای طبع سرد باشد و مدام غذاهایی که دارای طبع سرد هستند بخورد، در دراز مدت سلامتی اش به خطر می افتد.

بنابراین ، اولین کاری که باید بکنیم این است که تشخیص دهیم طبع ما در زمره کدام یک از چهار گروه اصلی انواع طبع ها قرار دارد. برای تشخیص طبع، مراجعه به پزشکی که تخصص طب سنتی هم دارد روش مطمئن تری به شمار می رود.

گام دوم این است که طبیعت انواع مواد غذایی را بشناسیم و برنامه غذایی روزانه خود شامل وعده های اصلی و میان وعده ها را بر اساس آن تنظیم نماییم. مثلاً اگر دریافتیم که طبع ما سرد است و در یک مهمانی، روی میز موز و خیار باشد، ما میوه گرم (موز) را انتخاب می کنیم و از خوردن میوه سرد (خیار) خودداری می کنیم. یا اگر خیار را خوردیم، در کنارش “مصلح” آن را نیز می خوریم. مصلح در طب ایرانی غذایی است که باعث می شود اثر غذایی که پیش از آن خورده ایم تعدیل شود. مثلاً مصلح خیار، مویز است و اگر کسی بعد از خوردن خیار، مویز بخورد، اثر طبع سرد آن بر روی فرد دارای طبع سرد خنثی می شود.

خوشبختانه طبع انواع غذاها و نیز مصلح های آنان نیز در سایت های معتبر وجود دارد و می توانیم با یک جست و جوی ساده، این اطلاعات ارزشمند را نیز به دست آوریم.

گام سوم برای سلامتی، “خوردن به اندازه” است. اکثر ما گذشته از این که غذاهای مناسب نمی خوریم، بلکه همان غذاهای نامناسب طبع مان را نیز بیش از اندازه می خوریم که نتیجه آن  آسیب کبد، بر هم خوردن تعادل شیمیایی بدن، ابتلا به انواع بیماری ها و مرگ زود رس خواهد بود.