سلام بر مشتاقان سبک زندگی و تغذیه سالم

سوالات رایج مراجعین

تغذیه درمانی طب ایرانی

محمد زکریای رازی، پزشک عالیقدر ایرانی:

اگر طبیب، بیمار را با غذا و بدون دارو درمان نماید،

با سعادت همسو شده است.

دکتر مجید سلطانپور غریبدوستی

پزشک، متخصص طب سنتی ایرانی

با توجه به اینکه در برنامه غذایی تجویز شده علاوه بر توجه به میزان کالری غذاها، به جنبه های اصلاح سبک تغذیه و خواص غذاها از دیدگاه تغذیه درمانی نیز توجه شده است، توصیه میشود وعده شام اصلا حذف نشود و حتما بین وعده شام و خواب فاصله زمانی مناسب وجود داشته باشد.

بله، داشتن تحرک بدنی، نرمش و ورزش متناسب با شرایط فرد بسیار مهم است. میزان آن متفاوت بر حسب شرایط افراد مختلف است. اما حداقل ۵ ساعت درهفته نرمشی که تمام مفاصل بدن را به کار گیرد، مفید است. اگر فردی دچار مشکلات و درد حاد مفاصل مانند روماتیسم یا آرتروز شدید یا نقرس حاد باشد مجاز به ورزش دادن مفاصل درگیر نیست و توصیه‌های حرکتی را از پزشک معالج خود بخواهد و به طور کلی اگر مفصلی آسیب حاد داشته باشد، آن مفصل نباید نرمش داده شود.

بله مهم است. دیر خوابیدن باعث کاهش سوخت و ساز بدن در روز بعد میشود.

آب، به عنوان بیشترین بخش تشکیل دهنده بدن، نقش بسیار مهمی در سلامت هر فرد دارد. توصیه به مصرف آب به میزان یکسان برای هر فرد با هر سن و وزن و با حجم فعالیتی، در هر فصل سال با دمای هوا  و  سایر شرایط لزوما صحیح نیست. در صورتیکه بیماری کلیوی ندارید، با توجه به رنگ ادرار ناشتا، جرعه جرعه آب میل کنید. رنگ ادرار در فردی که به اندازه کافی و لازم آب نوشیده است، می‌تواند بی‌رنگ تا زرد ملایم باشد. اگر هم فرد در طول روز آب کمتری بنوشد، ادرار غلیظ‌تر و رنگ زرد آن تیره‌تر می‌شود، اما شفافیت خود را حفظ می‌کند. در قسمت مطالب وبسایت مزاجم، نوشته میزان نیاز به نوشیدن آب در فرد سالم را مطالعه فرمایید.

در اغلب افراد نوشیدن چای کم رنگ به خصوص نوع ایرانی و طبیعی آن، بدون قند محدودیت ندارد. در برخی افراد مصرف چای محدودیتهایی دارد مانند افراد مبتلا به ریفلاکس معده ضمنا مصرف قهوه و نسکافه باید با هماهنگی پزشک معالج باشد. روزانه اجازه مصرف چهار حبه قند یا شکر سرخ یا ده عدد توت خشک یا معادلهای آن را دارید.

برای اصلاح سبک زندگی و تغذیه برای مدیریت اضافه وزن و چاقی، این رفتار به صلاح نیست.

مرباهایی که در برنامه غذایی تجویز میشوند، فقط شامل گوشت میوه مربا است و شیره یا شیرابه مرباها میل نشود.

روزه شرعی، عملی تعبدی و برای رضای پروردگار مهربان است نه صرفا روشی برای کاهش وزن. برنامه های غذایی تجویز شده توانایی انطباق با شرایط روزه داری را دارند.

بهتر است اینکار انجام نشود مگر اینکه به علت ملاحظات درمانی در برنامه از ابتدا آب میوه توسط پزشک معالج تجویز شده باشد. از دیدگاه تغذیه درمانی اثرات میوه و آب میوه متفاوت است. ضمنا اثرات چاق کنندگی آب میوه بیشتر از میوه است.

سی گرم نان: به اندازه یک کف دست (بدون انگشتان دست) یا یک برش نان تست.
یک قاشق غذاخوری روغن زیتون: حدود پانزده میلی‌لیتر، به اندازه یک قاشق غذاخوری پر.
یکصد گرم پنیر: به اندازه یک قوطی کبریت پنیر یا یک قاشق غذاخوری پر پنیر
یک قاشق چای‌خوری: حدود پنج میلی‌لیتر یا پنج گرم (برای مواد خشک).
یک قاشق غذاخوری: حدود پانزده میلی‌لیتر یا پانزده گرم (برای مواد خشک).
یک فنجان چای خوری: حدود یکصد و بیست میلی‌لیتر یا یکصد و بیست گرم.
یک لیوان کوچک: حدود دویست و پنجاه میلی‌لیتر یا دویست و پنجاه گرم.

بهتر است اینکار انجام نشود. در صورتیکه به میهمانی شام دعوت هستید و نمی‌خواهید درباره برنامه غذایی به میزبان توضیح دهید، میتوانید به ندرت اینکار را انجام دهید. کل یک روز وعده غذایی را می‌توانید با روز دیگر جابجا کنید.

سالاد، میوه و ماست خودشان غذاهای مستقلی هستند و بهتر این است که کنار غذای دیگر مصرف نشوند. آنها را به عنوان میان وعده غذایی یا به عنوان وعده غذای مستقل مصرف نمایید و در کنار غذا میل نفرمایید زیرا این مواد غذایی باعث تأخیر در هضم غذا می‌شوند. تا جایی که ممکن است از خوردن ماست کنار غذاهای گوشتی خودداری فرمایید چون از دیدگاه طب ایرانی قابلیت هضم و سرعت هضم متفاوتی دارند و در روده ها مشکل ایجاد می‌شود. ماست هرچه ترش‌تر و رقیق‌تر باشد، سردی و تری آن بیشتر خواهد بود. مصلح ماست هم ادویه گرم چون نعنا، پونه، گل سرخ، کاکوتی و به‌ویژه زنجبیل است. مصرف ماست همراه با غذا در دراز مدت منجر به اختلال عملکرد معده و در نتیجه اختلال هضم می شود. ماست را در وعده های جداگانه یا همراه مصلحات (نعناع، آویشن، پونه، زنیان) میل کنید.

ماست به عنوان غذا، دیرهضم است و خوردن ماست همراه غذا و زیاد خوردن ماست به خصوص در افرادی که به سردی دستگاه گوارش دچارند، مضر است. افرادی که مشکلات گوارشی مثل نفخ دارند و یا کسانی که احساس کمبود حافظه میکنند یا افرادی که از دردهای استخوانی شکایت دارند، بهتر است مدتی از مصرف ماست پرهیز کنند.

ماست شیرینی که از شیر کامل تهیه شده باشد و آب آن گرفته شده یا چکیده باشد. چکیده بودن به معنای پرچرب بودن نیست. ماست را در وعده های مستقل همراه مصلحات (نعناع، آویشن، پونه، زنیان) میل کنید.

سالاد، میوه و ماست خودشان غذا هستند و خوب است که ما آنها را به عنوان میان وعده غذایی یا به عنوان غذای مستقل مصرف کنیم نه همراه غذا چرا که این مواد غذایی باعث تأخیر در هضم غذا می شود. سالادها نیز بهتر است همراه غذا مصرف نشوند، بلکه باید به عنوان میان وعده مصرف شوند. سالادها برحسب اجزاء تشکیل دهنده آنها بررسی میشوند. میتوان از سبزیجات پخته در تهیه سالاد استفاده کرد.

ترشی ها از لحاظ کالری زیاد چاق کننده نیستند اما مقدار کمی از ان هم میتواند عاملی برای تحریک اشتها باشد. بیشتر از خواص درمانی ترشیها استفاده میشود. در مجموع مصرف ترشی ها، یک عامل تاثیر گذار در افزایش وزن به شمار مي رود. مصرف ترشیها در مبتلایان به بیماریهایی از نوع ضعف عصب، بیماریهای مزمن ریوی و کمسانیکه مستعد پوسیدگی  دندان هستند توصیه نمیشود.

نوشابه های گازدار شکردار، نوشیدنی مناسبی برای قرارگرفتن سر سفره، خصوصا سفره افطار نیستند. در مکتب طب ایرانی توصیه عمومی به مصرف مایعات در میان غذا به دلیل اثرات آنها در ایجاد ضعف هضم، اصلا توصیه نمیشود. طبیعت عصاره طبی جو که اصطلاحا به ماءالشعیر طبی نیز معروف است، سرد و تر است و تسکین دهنده خوبی برای عطش است و همه فرآورده‌هایی که از جو به دست می‌آیند؛ طبیعت سردی دارند. ماء الشعیر طبی غذایی دوایی است و خاصیت رطوبت بخشی دارد و برای تب و بیماریهای گرم در گرم مزاجان، مثل التهاب و ورم گرم ریه که همزمان گوارش سالمی دارند، بسیار مفید است.
.
ماء الشعیرهای گازدار صنعتی، از مالت جو تهیه میشوند و وقتی گاز نوشابه به آن اضافه میشود بسیار سردتر میشود. حال اگر به این ترکیب میزان زیادی شکر سفید اضافه شود، بسیار چاق کننده است و عوارض آن از منافعش بیشتر میشود…
.
برای تهیه عصاره جوی طبی یا ماءالشعیر طبی یک لیوان جوی درشت که پاک و شسته شده را در چهارده لیوان آب ریخته و حرارت دهید و کف محلول در حال جوش را بگیرید تا جوها شکفته شوند بعد بلافاصله جوها را جدا کرده و مایع را صاف کنید و در ظرف شیشه ای در یخچال نگهداری فرمایید. موقع مصرف میتوانید از لیموترش تازه، عسل، شکر میل نمود. در صورت عدم وجود ضرر، جوهای شکفته را نیز میتوانید در سایر غذاها نظیر سوپ استفاده کنید.
.

مزاج گوشت شتر گرم و خشک است. و درجه گرمی بالا همراه با خواص دارویی دارد. مصرف مکرر آن در مناطقی که شتر بومی آن محل نیست و در افرادی که مزاج گرمی دارند، مصرف گوشت شتر به صورت تکرار و تکثار توصیه نمیشود.